W tym roku minęła 40 rocznica śmierci Leona Kąkola, Kaszuby, pedagoga i żołnierza 66. Kaszubskiego Pułku Piechoty oraz oficera łącznikowego pułkownika Stanisława Dąbka - dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża.

 

W związku z tą rocznicą w Muzeum Kaszubskim w Kartuzach została otwarta wystawa pt. Leon Kąkol, Kaszub, pedagog, żołnierz.

 

Ten wielce zasłużony Kaszuba urodził się 19 września 1898 r. w Cieszeniu koło Kartuz. W 1906 r. już jako mały chłopiec brał udział w strajku szkolnym, zawiązanym przez dzieci, przeciwko germanizacji i zakazowi używania języka polskiego.

 

Leon Kąkol w 1917 roku został wcielony do armii pruskiej. Walczył między innymi pod Verdun i Leou. Zaraz po powrocie z frontu brał udział w pracy konspiracyjnej w Gdańsku na rzecz powrotu Pomorza do Polski, za co został skazany przez niemiecki Sąd Wojskowy na karę 3 miesięcy więzienia w twierdzy w Grudziądzu. Po wyjściu z niewoli,  tak jak wielu Kaszubów - ochotników, stawił się na rynku w Kartuzach, aby zasilić szeregi armii polskiej. Okazją ku temu był formowany w koszarach grenadierów w Poznaniu - Jeżycach Kaszubski Pułk Strzelców Pomorskich.

 

Jako żołnierz 66. Kaszubskiego Pułku Piechoty walczył w bitwie o Horodec, w której został ranny.

 

W 1922 roku podjął pracę jako nauczyciel w Staniszewie i Grzybnie. W 1938 roku przeprowadził się do Gdyni, otrzymując posadę w Szkole  Podstawowej nr 9.

 

Z chwilą wybuchu II wojny światowej wstąpił ochotniczo do wojska, otrzymując przydział do Dowództwa Lądowej Obrony Wybrzeża jako oficer łącznikowy, pozostający w bezpośredniej dyspozycji płk (pośmiertnie mianowanego gen. bryg.) Stanisława Dąbka. Należał do ostatnich żołnierzy, którzy złożyli broń.

 

Jak się miało okazać, to właśnie mundur wojskowy go uratował. Trafił do oflagu.

 

Po wojnie poświęcił się pasji nauczycielskiej. Zmarł 24 lutego 1976 roku.

 

Pamięć o nim przetrwała w publikacji Stanisława Strumph Wojtkiewicza „Alarm dla Gdyni”. Jego imię nosi Gimnazjum oraz jedna z ulic w Gdyni.

 

Urządzona w dniach od 18 czerwca do 9 lipca w Muzeum Kaszubskim w Kartuzach wystawa pt. „Leon Kąkol - Kaszub, Pedagog, Żołnierz” jest okazją do przybliżenia zasług i dokonań tej ważnej dla naszego regionu postaci.

 

Na ekspozycji zaprezentowano kilkadziesiąt fotografii, druków, rękopisów, pamiątek rodzinnych zbieranych z wielkim mozołem między innymi przez wnuka Leona Kąkola i sponsora wystawy - Kazimierza Wierzbickiego.

 

Kolekcja pokazuje w skrócie życie Leona Kąkola, jego działalność patriotyczną, społeczną, pedagogiczną oraz organizatorską.

 

Składam szczególne podziękowanie Panu Kazimierzowi Wierzbickiemu za ogromny wkład w przygotowanie i otwarcie wystawy.